-->

Te 1952. godine, dok su Norvežani pratili Zimske olimpijske igre, jedan čovek je umirao. Bio je to Knut Hamsun, dobitnik Nobelove nagrade za književnost i jedan od najvećih i najuticajnijih pisaca 20. veka. I pored toga, Knut Hamsun je već godinu dana nakon smrti odbačen i zaboravljen. Saradnja i bliski kontakti sa Nacističkom partijom i lične simpatije prema Hitleru deklarisali su ga kao neprijatelja svoje domovine i ugrozili su njegov status velikog pisca.

 


Knut Hamsun rođen je 4. avgusta 1859. godine u selu Lomu u Gudbredsdalu, u srednjoj Norveškoj u porodici siromašnih zanatlija. Kao dete od četiri godine preselio se sa roditeljima u Hamarej, severna Norveška, gde ga kao dečaka od prvog trenutka opseda čudesna lepota dotle nepoznatih predela i gde će se kasnije vratiti sa suprugom Marijom i provesti najbolje godine svog života.

U svojim najpoznatijim romanima Misterije, Glad i Pan, napisanim krajem 19. veka, Hamsun je stvorio jedan novi literarni stil koji uvodi novi tip literarnog junaka - lik otuđenog usamljenika. Presudni momenat, ne samo za Hamsuna kao pisca, već i za književnost uopšte, nastao je nakon objavljivanja romana Glad. Mnogi njegovi savremenici smatrali su ovaj roman prekretnicom s kojom književnost započinje novu eru neoromantizma. Godine 1917. izdaje roman Plodovi zemlje, koji mu tri godine kasnije donosi Nobelovu nagradu.

S obzirom na sve ovo, nameće se pitanje kako je jedan od najomiljenijih pisaca i boraca za prava i slobodu čoveka mogao postati najomraženija ličnost, izdajnik narodnih težnji i neprijatelj slobode. Hamsun je prvi put otvoreno podržao Hitlerovu politiku 1934. i od tada zastupao sve oštriji kritički stav prema društvenim tendencijama i pojavama njegovog doba i postepeno zauzimao krajnje reakcionarne pozicije. Podršku za svoje stavove prepoznaje u pozitivnim aspektima nacističke ideologije.

Tragajući za odgovorima na mnoga pitanja koja se tiču zagonetnog podvajanja umetnosti i života Knuta Hamsuna, kao ključno pitanje nameće se kakav stav zauzeti prema simpatijama koje je ovaj veliki pisac gajio prema nacizmu. Norveška štampa i mediji o ovome još uvek vode delikatnu debatu u kojoj savremeni pisci i kritičari ili hvale Hamsuna kao pogrešno shvaćenog pisca ili ga osuđuju kao izdajnika Norveške. Neki imaju teškoća da shvate da Hamsun nije bio samo veliki pisac ili samo ličnost koja je simpatisala nacističku ideologiju - on je bio i jedno i drugo, ali diskutujući o piscu, svi se slažu u jednome - da je on svojom originalnošću predvideo veliki deo modernizma 20. veka.



Download Knjiga

Šta je Nostalgija Zanimljivosti?

Možda prvo reći šta znači nostalgija? Kovanica nastala od (staro)grčkih reči nóstos álgos, što bi značilo kuća i bol. Nije teško zaključiti...

Čitanije

.