Od religije siromašnih, potlačenih, progonjenih, koji su bili prve pristalice ove jevrejske sekte u Rimskom carstvu, hrišćanstvo se vrlo brzo preobratilo u religiju bogatih, moćnih, vladajućih, uvek braneći totalitarne, despotske, tiranske poretke, suprotstavljajući se svakom progresu, slobodi, slobodnoj misli, nauci, napretku.
Od objavljivanja Milanskog edikta, 313. godine, hrišćanska religija stavljena je u ravnopravan status s ostalim religijama Rimskog carstva, da bi, pred kraj IV veka, postala jedina zvanična religija.
Kada čujemo da je neko svetac, najpre pomislimo da je osoba vodila uzoran svetovni i duhovni život, koji treba da posluži kao primer drugima. Srpska pravoslavna crkva uvrstila je cara Konstantina u red svetitelja, a obeležava ga 21. maja po julijanskom, odnosno, 3. juna po gregorijanskom kalendaru. Proslava predstavlja ponos za hrišćanski svet i dokaz vrednosti njihovih učenja, koja su izdržala sva istorijska iskušenja. Međutim, s istorijskog stanovišta, kojeg se hrišćani klone „kao đavo krsta“, nema mnogo razloga za slavlje, jer je bilans 2.000 godina hrišćanske vladavine i više nego porazan. Danas se jasno može reći da je hrišćanska crkva utemeljena na krvi.
Počnimo od Konstantina: njegov život obeležen je dvostrukim ubistvom - najpre svog sina Krispa, a zatim i svoje žene Fauste. Naime, smatra se da je Fausta optužila Krispa da je pokušao da je zavede, te je Konstantin naredio da se Krisp ubije, ali kada se kasnije uverio da su optužbe bile lažne, naredio je da se Fausta udavi vrelim isparenjima parnog kupatila. Iako postoje razne verzije kako je do ovoga došlo i kako su se ubistva odigrala, postavlja se logično pitanje, kako ovaj čovek može biti svetac i poslužiti kao moralni primer.
Primera drugih hrišćanskih svetaca, sličnih postupaka, imamo na pretek. Pomenimo nama bliske srpske pravoslavne svetitelje. Prema zvaničnoj definiciji, svetitelj je osoba koja je ceo svoj život podredila Hristu i njegovom učenju, te je zbog toga zaslužila poštovanje crkve.
Polazeći od ovoga, kako iko može da veruje u svetost kralja Milutina Nemanjića, koji je oženio devojčicu od osam godina i koji je dao oslepeti svoga sina Stefana? Kako iko može poverovati u svetost kralja Stefana Dečanskog, koji je na najsuroviji način ubio svoga brata Konstantina? Setimo se kako se deklarativno Biblija odnosi prema bratoubistvu! Setimo se zapovesti koja eksplicitno kaže: „Ne ubij“! Setimo se zapovesti koja eksplicitno kaže: „Ljubi bližnjeg svog“!
Ko danas veruje u svetost Alojza Stepinca, pokrovitelja ustaških zločina u NDH? Ko danas veruje u svetost jednog Ignacija Lojole, osnivača jezuitskog reda, koji se surovo obračunavao sa pristalicama reformacije? Kako danas iko može da veruje u svetost i nepogrešivost papa, posle vekova inkvizicije?
Od religije siromašnih, potlačenih, progonjenih, koji su bili prve pristalice ove jevrejske sekte u Rimskom carstvu, hrišćanstvo se vrlo brzo preobratilo u religiju bogatih, moćnih, vladajućih, uvek braneći totalitarne, despotske, tiranske poretke, suprotstavljajući se svakom progresu, slobodi, slobodnoj misli, nauci, napretku.
Najpre, hrišćanstvo se obraća sirotinji i robovima, jednom rečju, obespravljenima: „Pre će kamila proći kroz iglene uši, nego što će bogataš ući u carstvo božije.“ Međutim, od Milanskog edikta, hrišćanstvo se pretvara u reakcionarnu religiju, koja čuva postojeći poredak, te joj više nije potrebna sirotinja kao sredstvo za destabilizaciju Rimskog carstva. Njena ciljna grupa postaju carevi, kraljevi, feudalci, plemići, ali ovog puta ne za destabilizaciju, već za učvršćenje vlasti, sticanje bogatstva i uvećanje moći i uticaja. Milioni obespravljenih, koji su im poslužili da dođu na vlast, držali su se u neznanju, bedi, siromaštvu, a pritom im se obećavao večni život na drugom svetu, dok se od njih na ovom svetu tražila slepa pokornost i poslušnost: „Vi, pak, robovi, pokoravajte se svojim gospodarima, kao liku božijem“.
U nemanjićkoj Srbiji, bogumili su bili izloženi strašnom teroru države i crkve.
Od stupanja na snagu Milanskog edikta, istorija hrišćanstva se može označiti kao period krvavih verskih ratova, raskola, podela (čak i unutar samog hrišćanskog sveta), porobljavanja i nametanja verskih stavova drugim civilizacijama i kulturama. Pritom, nisu se birale metode: od svirepih mučenja, progona, zabrana misli, knjiga, velikih falsifikata, ubistava… Ali, uvek uz cinične napomene da se sve to radi iz ljubavi, za dobrobit čovečanstva.
Najpre je došlo do obračuna sa pristalicama stare, mnogobožačke vere:
– 330. godine Konstantin pogubljuje filozofa Sopatrosa, pali spise neoplatoničara Porfirija; – od 380. godine zakonom se osuđuju nehrišćani kao beščasni, razaraju se paganski hramovi, konfiskuje se i pljačka imovina, zabranjuju se paganski kultovi; u Carigradu, Afroditin hram služi kao konjušnica; u Skitopolisu Domicije Modest ubija sve obrazovane nehrišćane; – 389. godine razara se Serapisov hram; – 391. godine hrišćani spaljuju biblioteku u Aleksandriji; – 415. godine hrišćani spaljuju na lomači ostatke neoplatoničarke Hepatije, koju su prethodno raskomadali; – 449. godine Teodosije II i Valentinijan III naređuju razaranje svega što može izazvati gnev Boga i ranjavati hrišćanske duše; – 529. godine hrišćani zatvaraju atinsku neoplatoničarsku školu i kofiskuju joj imovinu; – 529. godine obavezuju se pagani da se obrazuju u hrišćanskoj veri, a potom krste pod pretnjom izgnanstva; – 562. godine spaljuju se helenske knjige i slike paganskih bogova u Carigradu; Justinijan donosi zakone kojima se nehrišćanima zabranjuje nasleđivanje i zabranjuje se njihovo svedočenje protiv pristalica crkve…
Zatim je došlo do obračuna i u redovima same hrišćanske crkve. Pojavljuju se prvi društveni pokreti protiv hrišćanstva, jer je postalo očigledno da je nova vera izneverila očekivanja. Arijanstvo, nestorijanstvo, monofiziti, ikonoborstvo, pavlikijanci… samo su neki od pokreta i učenja unutar hrišćanstva, koji su doveli do velikih turbulencija, smena i ubistava vladara i crkvenih poglavara. Sva ova učenja proglašena su jeretičkim, a njihove pristalice surovo proganjane i ubijane:
– u VIII veku vizantijski car Anastasije II zbacuje svog prethodnika, cara Vardana, sa prestola i oslepljuje ga jer je ispovedao učenje monofizita; – takođe u VIII veku, vizantijski car Konstantin V svrgava, oslepljuje i sakati cara Artavazda, koji je bio protivnik ikonoborstva; – carica Irena dolazi u sukob sa sinom, Konstantinom VI, pristalicom ikonoborstva, i naređuje njegovo oslepljenje; – car Lav V ubijen kao pristalica ikonoborstva…
Suština ovih učenja duboko se kosila sa zvaničnim, usvojenim na Nikejskom saboru 325. godine, što je predstavljalo pretnju novouspostavljenom poretku. Ovde treba napomenuti da su od hiljade ranohrišćanskih spisa samo četiri, glasanjem, ušla kao sastavni deo Novog zaveta. Četiri zvanična jevanđelja puna su međusobnih protivrečnosti i kontradiktornosti. Ostala su proglašena jeretičkim i uništavana su.
Danas takve spise nazivamo apokrifnim. Objavljeni su mnogi koji su, upkos svemu, ostali sačuvani, a koji nam ličnosti i događaje ukazuju u sasvim novom svetlu: Jevanđelje po Tomi, Jevanđelje po Judi, Jevanđelje po Mariji Magdaleni…
Oko borbe za prevlast u hrišćanskom svetu, kao i oko različitog tumačenja određenih dogmi, dolazi do rascepa u hrišćanskoj crkvi 1054. godine. Nastaju zapadna (rimokatolička) crkva i istočna (pravoslavna) crkva, koje međusobno razmenjuju anateme i dovode do velikih podela i verskih mržnji koje traju i danas.
Iako je isprva imala univerzalne pretenzije, istočna crkva, sa sedištem u Carigradu, nije izdržala istorijska iskušenja i nije uspela da nametne duhovnu prevlast u istočnim državama. Iako je nasilnim metodama nametala novu veru, pre svega slovenskom stanovništvu, nastale su brojne autokefalne, nacionalne pravoslavne crkve sa sopstvenim verskim poglavarima. S druge strane, papa, kao vrhovni poglavar rimokatoličke crkve, i danas ima duhovnu prevlast nad svim rimokatolicima u svetu.
Obe hrišćanske crkve, nakon raskola, nastavile su sa dotadašnjom praksom progona i surovih obračuna sa svim što im je stajalo na putu.
Na istoku, najgore su prošli bogumili, pripadnici učenja popa Bogumila iz X veka, koji je govorio protiv iskvarenosti crkve i nije priznavao duhovnu vlast ni Carigrada, ni Rima. Širio je svoje učenje u Makedoniji, Bugarskoj, Srbiji, dok je u srednjovekovnoj Bosni, bogumilska crkva bila zvanična.
U nemanjićkoj Srbiji, bogumili su bili izloženi strašnom teroru države i crkve. Spaljivani su na lomači, sečeni su im jezici, žigosani po licu, oduzimana im je imovina, progonjeni su iz zemlje… Bogumili su osuđivali crkveno bogatstvo, razvrat, zalagali se za društvenu jednakost i pozivali robove i seljake da ne rade za državu i ne plaćaju poreze. Time su opasno podrivali temelje pravoslavnih državnih tvorevina, koje su, uprkos svojim zvaničnim učenjima, i dalje u svom sastavu držale robove. Setimo se nevlasteoskog stanovništva u Srbiji, koje se nazivalo sebrima. Da li je njihov položaj bio u skladu sa hrišćanskim učenjem, pogotovo položaj otroka (robova) među njima? Kako je Dušanov zakonik tretirao prekršaj sebra, a kako vlastelina? Pitanja za razmišljanje i preispitivanje. Da kojim slučajem danas živimo u srednjovekovnoj Srbiji, koliko nas bi pripalo sebrima, a koliko vlasteli?! Kakav bi nam bio položaj, neka se zapitaju vatrene pristalice srednjovekovlja?!
Na kraju i sama SPC dobija anatemu od carigradske patrijaršije, pošto se usudila da se uzdigne u njen rang.
Ruska pravoslavna crkva je vekovima bila glavni oslonac carskog samodržavlja i feudalnih društvenih odnosa. Prigrabivši ogromno bogatstvo, dobijajući ogromne darove vladara, vremenom se pretvorila u najbogatiju instituciju u zemlji, dok su, s druge strane, milioni ruskih ljudi grcali u bedi i siromaštvu, trpeći razna poniženja i mučenja od strane svojih gospodara, koji su činili veliku manjinu ruskog društva. Danas se govori o svetosti cara Nikolaja II i njegovom mučeništvu, a prećutkuju se žrtve carskog režima (informisati se o Krvavoj nedelji 1905. godine), razvratan život plemstva i klera, opšta zaostalost i nerazvijenost.
Na zapadu, katolička crkva se s još većom žestinom obračunavala sa svojim protivnicima i kritičarima. Posebno je značajan „jeretički“ pokret katara (albižana – po nazivu grada Alba na jugu Francuske). Boreći se protiv crkvene hijerarhije, raskoši, bogatstva, sticanja materijalne dobiti, katari su postali smrtni neprijatelji rimokatoličke crkve. Papa Inoćentije III pokreće protiv njih krstaški pohod – krstaši su izvršili pokolj sveg stanovništva u gradu Bezijeu, uz izgovor da će sam bog prepoznati duše pravednika i postarati se za njih.
Na Lateranskom saboru, početkom XIII veka, odlučeno je da pripadnici jevrejske veroispovesti nose traku kao simbol različitosti i nepripadanja zajednici. Osniva se i inkvizicija, koja je trebalo da posluži i kao sredstvo vladanja nad ljudskim dušama. Setimo se Jana Husa, češkog reformatora, koji je završio na inkvizitorskoj lomači!
Pokretanje krstaških ratova za oslobođenje „svetezemlje“, ispostavilo se, poslužilo je kao sredstvo za pljačku, enormno bogaćenje, eliminaciju protivnika i izazivanje verske mržnje prema pripadnicima drugih religija. Nakon zauzimanja Carigrada 1204. godine, u toku IV krstaškog rata, u ime hrišćanske ljubavi i milosrđa, došlo je do neviđenih pljački, ubistava i uništavanja kulturnih dobara.
Periodi sukoba sa svetovnom vlašću, dokazivanje suprematije u odnosu na svetovnu vlast, jasno govori o pravoj prirodi rimokatolicizma.
U XVI veku je došlo do stvaranja protestantske crkve, koja se odvojila od rimokatoličke. Jedan od glavnih razloga za odvajanje, koje je izvršio Martin Luter, bila je prodaja indulgencija (oprosta grehova) od strane rimokatoličke crkve, koje su omogućavale kupcu da direktno ode u raj, nakon smrti na ovom svetu.
Nastaje period verskih ratova katolika i protestanata, koji svoj vrhunac dostiže 1572. godine, u tzv. Vartolomejskoj noći, kada u Parizu i širom Francuske dolazi do krvavog pokolja hugenota (protestanata).
Osnivanje jezuitskih redova, kao odgovor na reformaciju, progon nauke i naučnika, misionarenje, nasilno pokrštavanje, podrška kolonijalnoj politici, podrška ropstvu, imperijalizmu, kao i podrška fašizmu u XX veku, samo su neke od odlika rimokatoličke crkve.
Na čemu se temelji nasilno preobraćenje indijanskog stanovništva na čitavom američkom kontinentu u hrišćansku veru? Na čemu se temelji ropstvo afričkog stanovništva? Kada će se otvoriti tema oko uloge rimokatoličke crkve u zločinima u NDH? Kada će na svetlost dana izaći istina u vezi sa ulogom Vatikana u spasavanju nacističkih zločinaca?
Period srednjeg veka predstavlja mrlju u istoriji čovečanstva. Mračnjaštvo i nazadnjaštvo hrišćanske crkve, sujeverje, predrasude, neznanje, platili su glavom milioni ljudi.
Što je najironičnije, u verskim progonima ništa bolje nisu prošli ni pripadnici judejske vere. Surovo su proganjani pod izgovorom pripadnosti narodu koji je izdao i razapeo Isusa Hrista, osnivača hrišćanske vere. Pritom, i danas, kao sastavni deo svoje svete knjige, hrišćani imaju Stari zavet, originalno jevrejsku knjigu i slave jevrejskog boga (Jehovu, Jahvea). Naime, hrišćanska crkva, shodno svom maniru da prilagođava svoja učenja vremenu u kom se nalazi, s vremena na vreme slavi starozavetnog boga, koji ubija sve pred sobom (žene, decu, stoku, šalje kugu i razne druge pošasti na ljudski rod, istrebljuje čitave narode – videti knjige Mojsijeve i poglavlje o Isusu Navinu), da bi opravdala svoja (ne)dela, a opet, kada joj to odgovara, poziva se na novozavetnog boga, navodno milosrdnog i sveopraštajućeg.
Da li će se prilikom susreta verskih poglavara u Nišu pokrenuti sva ova istorijska pitanja? Da li će se pokrenuti dijalog i da li će čovečanstvo dobiti makar izvinjenje za sva istorijska zla koja su mu naneli hrišćanska crkva i „božiji izaslanici“ na Zemlji?
U skladu sa citatom L. N. Tolstoja sa početka teksta, koji je i sam osetio hrišćansko milosrđe na svojoj koži, svaka od grana hrišćanske crkve tvrdi za sebe da je istinita i prava, da nema spasenja van nje. Svaka sebe hvali, a ujedno pravi velike društvene podele među ljudima, koji nastavljaju da se nesmanjenom žestinom spore oko crkvenih dogmi. U svom delu „Razgolićeno hrišćanstvo“, Pol Holbah je dao jednu od najboljih definicija religije, koju shvata veštinom opijanja ljudi zanesenošću da bi ih sprečila u borbi protiv zala kojim ih vladari opterećuju na Zemlji. Uz pomoć nevidljivih sila kojima prete ljudima, prisiljavaju ih da ćuteći podnose nesreće kojima ih opterećuju vidljive sile i varaju ih nadama da će, ako pristanu da budu nesrećni na ovom svetu, biti srećniji na drugome. Zapitajte se nad ovim i počnite da razmišljate!
Zar još ljudi nisu dovoljno sazreli da uvide da treba da sruše sve ono što ih razdvaja, a da prihvate ono što ih spaja, a to je nauka, obrazovanje, koje je brana svim sličnim ideologijama. Kako reče Viktor Igo: „Nauka je istinito shvaćena vlast. Čovekom treba da upravlja nauka“.
„Svaka vera samu sebe hvali. Pa eto, razmileli se kao štenad slepa. Vera ima mnogo, a duh je jedan“.
L. N. Tolstoj, „Vaskrsenje“
Međutim, ipak je ljudski duh, koji je jedan, kako reče Tolstoj, uprkos svemu, uprkos strašnom progonu, vodio generacije ka svetlosti, ka istini, lepoti, znanju, izdižući ga iznad mraka u kojem ga je držala crkva. U toj veri u veličinu ljudskog duha, moći razuma, čovečanstvo treba da pobedi.
Od objavljivanja Milanskog edikta, 313. godine, hrišćanska religija stavljena je u ravnopravan status s ostalim religijama Rimskog carstva, da bi, pred kraj IV veka, postala jedina zvanična religija.
Kada čujemo da je neko svetac, najpre pomislimo da je osoba vodila uzoran svetovni i duhovni život, koji treba da posluži kao primer drugima. Srpska pravoslavna crkva uvrstila je cara Konstantina u red svetitelja, a obeležava ga 21. maja po julijanskom, odnosno, 3. juna po gregorijanskom kalendaru. Proslava predstavlja ponos za hrišćanski svet i dokaz vrednosti njihovih učenja, koja su izdržala sva istorijska iskušenja. Međutim, s istorijskog stanovišta, kojeg se hrišćani klone „kao đavo krsta“, nema mnogo razloga za slavlje, jer je bilans 2.000 godina hrišćanske vladavine i više nego porazan. Danas se jasno može reći da je hrišćanska crkva utemeljena na krvi.
Počnimo od Konstantina: njegov život obeležen je dvostrukim ubistvom - najpre svog sina Krispa, a zatim i svoje žene Fauste. Naime, smatra se da je Fausta optužila Krispa da je pokušao da je zavede, te je Konstantin naredio da se Krisp ubije, ali kada se kasnije uverio da su optužbe bile lažne, naredio je da se Fausta udavi vrelim isparenjima parnog kupatila. Iako postoje razne verzije kako je do ovoga došlo i kako su se ubistva odigrala, postavlja se logično pitanje, kako ovaj čovek može biti svetac i poslužiti kao moralni primer.
Primera drugih hrišćanskih svetaca, sličnih postupaka, imamo na pretek. Pomenimo nama bliske srpske pravoslavne svetitelje. Prema zvaničnoj definiciji, svetitelj je osoba koja je ceo svoj život podredila Hristu i njegovom učenju, te je zbog toga zaslužila poštovanje crkve.
Polazeći od ovoga, kako iko može da veruje u svetost kralja Milutina Nemanjića, koji je oženio devojčicu od osam godina i koji je dao oslepeti svoga sina Stefana? Kako iko može poverovati u svetost kralja Stefana Dečanskog, koji je na najsuroviji način ubio svoga brata Konstantina? Setimo se kako se deklarativno Biblija odnosi prema bratoubistvu! Setimo se zapovesti koja eksplicitno kaže: „Ne ubij“! Setimo se zapovesti koja eksplicitno kaže: „Ljubi bližnjeg svog“!
Ko danas veruje u svetost Alojza Stepinca, pokrovitelja ustaških zločina u NDH? Ko danas veruje u svetost jednog Ignacija Lojole, osnivača jezuitskog reda, koji se surovo obračunavao sa pristalicama reformacije? Kako danas iko može da veruje u svetost i nepogrešivost papa, posle vekova inkvizicije?
Od religije siromašnih, potlačenih, progonjenih, koji su bili prve pristalice ove jevrejske sekte u Rimskom carstvu, hrišćanstvo se vrlo brzo preobratilo u religiju bogatih, moćnih, vladajućih, uvek braneći totalitarne, despotske, tiranske poretke, suprotstavljajući se svakom progresu, slobodi, slobodnoj misli, nauci, napretku.
Najpre, hrišćanstvo se obraća sirotinji i robovima, jednom rečju, obespravljenima: „Pre će kamila proći kroz iglene uši, nego što će bogataš ući u carstvo božije.“ Međutim, od Milanskog edikta, hrišćanstvo se pretvara u reakcionarnu religiju, koja čuva postojeći poredak, te joj više nije potrebna sirotinja kao sredstvo za destabilizaciju Rimskog carstva. Njena ciljna grupa postaju carevi, kraljevi, feudalci, plemići, ali ovog puta ne za destabilizaciju, već za učvršćenje vlasti, sticanje bogatstva i uvećanje moći i uticaja. Milioni obespravljenih, koji su im poslužili da dođu na vlast, držali su se u neznanju, bedi, siromaštvu, a pritom im se obećavao večni život na drugom svetu, dok se od njih na ovom svetu tražila slepa pokornost i poslušnost: „Vi, pak, robovi, pokoravajte se svojim gospodarima, kao liku božijem“.
U nemanjićkoj Srbiji, bogumili su bili izloženi strašnom teroru države i crkve.
Od stupanja na snagu Milanskog edikta, istorija hrišćanstva se može označiti kao period krvavih verskih ratova, raskola, podela (čak i unutar samog hrišćanskog sveta), porobljavanja i nametanja verskih stavova drugim civilizacijama i kulturama. Pritom, nisu se birale metode: od svirepih mučenja, progona, zabrana misli, knjiga, velikih falsifikata, ubistava… Ali, uvek uz cinične napomene da se sve to radi iz ljubavi, za dobrobit čovečanstva.
Najpre je došlo do obračuna sa pristalicama stare, mnogobožačke vere:
– 330. godine Konstantin pogubljuje filozofa Sopatrosa, pali spise neoplatoničara Porfirija; – od 380. godine zakonom se osuđuju nehrišćani kao beščasni, razaraju se paganski hramovi, konfiskuje se i pljačka imovina, zabranjuju se paganski kultovi; u Carigradu, Afroditin hram služi kao konjušnica; u Skitopolisu Domicije Modest ubija sve obrazovane nehrišćane; – 389. godine razara se Serapisov hram; – 391. godine hrišćani spaljuju biblioteku u Aleksandriji; – 415. godine hrišćani spaljuju na lomači ostatke neoplatoničarke Hepatije, koju su prethodno raskomadali; – 449. godine Teodosije II i Valentinijan III naređuju razaranje svega što može izazvati gnev Boga i ranjavati hrišćanske duše; – 529. godine hrišćani zatvaraju atinsku neoplatoničarsku školu i kofiskuju joj imovinu; – 529. godine obavezuju se pagani da se obrazuju u hrišćanskoj veri, a potom krste pod pretnjom izgnanstva; – 562. godine spaljuju se helenske knjige i slike paganskih bogova u Carigradu; Justinijan donosi zakone kojima se nehrišćanima zabranjuje nasleđivanje i zabranjuje se njihovo svedočenje protiv pristalica crkve…
Zatim je došlo do obračuna i u redovima same hrišćanske crkve. Pojavljuju se prvi društveni pokreti protiv hrišćanstva, jer je postalo očigledno da je nova vera izneverila očekivanja. Arijanstvo, nestorijanstvo, monofiziti, ikonoborstvo, pavlikijanci… samo su neki od pokreta i učenja unutar hrišćanstva, koji su doveli do velikih turbulencija, smena i ubistava vladara i crkvenih poglavara. Sva ova učenja proglašena su jeretičkim, a njihove pristalice surovo proganjane i ubijane:
– u VIII veku vizantijski car Anastasije II zbacuje svog prethodnika, cara Vardana, sa prestola i oslepljuje ga jer je ispovedao učenje monofizita; – takođe u VIII veku, vizantijski car Konstantin V svrgava, oslepljuje i sakati cara Artavazda, koji je bio protivnik ikonoborstva; – carica Irena dolazi u sukob sa sinom, Konstantinom VI, pristalicom ikonoborstva, i naređuje njegovo oslepljenje; – car Lav V ubijen kao pristalica ikonoborstva…
Suština ovih učenja duboko se kosila sa zvaničnim, usvojenim na Nikejskom saboru 325. godine, što je predstavljalo pretnju novouspostavljenom poretku. Ovde treba napomenuti da su od hiljade ranohrišćanskih spisa samo četiri, glasanjem, ušla kao sastavni deo Novog zaveta. Četiri zvanična jevanđelja puna su međusobnih protivrečnosti i kontradiktornosti. Ostala su proglašena jeretičkim i uništavana su.
Danas takve spise nazivamo apokrifnim. Objavljeni su mnogi koji su, upkos svemu, ostali sačuvani, a koji nam ličnosti i događaje ukazuju u sasvim novom svetlu: Jevanđelje po Tomi, Jevanđelje po Judi, Jevanđelje po Mariji Magdaleni…
Oko borbe za prevlast u hrišćanskom svetu, kao i oko različitog tumačenja određenih dogmi, dolazi do rascepa u hrišćanskoj crkvi 1054. godine. Nastaju zapadna (rimokatolička) crkva i istočna (pravoslavna) crkva, koje međusobno razmenjuju anateme i dovode do velikih podela i verskih mržnji koje traju i danas.
Iako je isprva imala univerzalne pretenzije, istočna crkva, sa sedištem u Carigradu, nije izdržala istorijska iskušenja i nije uspela da nametne duhovnu prevlast u istočnim državama. Iako je nasilnim metodama nametala novu veru, pre svega slovenskom stanovništvu, nastale su brojne autokefalne, nacionalne pravoslavne crkve sa sopstvenim verskim poglavarima. S druge strane, papa, kao vrhovni poglavar rimokatoličke crkve, i danas ima duhovnu prevlast nad svim rimokatolicima u svetu.
Obe hrišćanske crkve, nakon raskola, nastavile su sa dotadašnjom praksom progona i surovih obračuna sa svim što im je stajalo na putu.
Na istoku, najgore su prošli bogumili, pripadnici učenja popa Bogumila iz X veka, koji je govorio protiv iskvarenosti crkve i nije priznavao duhovnu vlast ni Carigrada, ni Rima. Širio je svoje učenje u Makedoniji, Bugarskoj, Srbiji, dok je u srednjovekovnoj Bosni, bogumilska crkva bila zvanična.
U nemanjićkoj Srbiji, bogumili su bili izloženi strašnom teroru države i crkve. Spaljivani su na lomači, sečeni su im jezici, žigosani po licu, oduzimana im je imovina, progonjeni su iz zemlje… Bogumili su osuđivali crkveno bogatstvo, razvrat, zalagali se za društvenu jednakost i pozivali robove i seljake da ne rade za državu i ne plaćaju poreze. Time su opasno podrivali temelje pravoslavnih državnih tvorevina, koje su, uprkos svojim zvaničnim učenjima, i dalje u svom sastavu držale robove. Setimo se nevlasteoskog stanovništva u Srbiji, koje se nazivalo sebrima. Da li je njihov položaj bio u skladu sa hrišćanskim učenjem, pogotovo položaj otroka (robova) među njima? Kako je Dušanov zakonik tretirao prekršaj sebra, a kako vlastelina? Pitanja za razmišljanje i preispitivanje. Da kojim slučajem danas živimo u srednjovekovnoj Srbiji, koliko nas bi pripalo sebrima, a koliko vlasteli?! Kakav bi nam bio položaj, neka se zapitaju vatrene pristalice srednjovekovlja?!
Na kraju i sama SPC dobija anatemu od carigradske patrijaršije, pošto se usudila da se uzdigne u njen rang.
Ruska pravoslavna crkva je vekovima bila glavni oslonac carskog samodržavlja i feudalnih društvenih odnosa. Prigrabivši ogromno bogatstvo, dobijajući ogromne darove vladara, vremenom se pretvorila u najbogatiju instituciju u zemlji, dok su, s druge strane, milioni ruskih ljudi grcali u bedi i siromaštvu, trpeći razna poniženja i mučenja od strane svojih gospodara, koji su činili veliku manjinu ruskog društva. Danas se govori o svetosti cara Nikolaja II i njegovom mučeništvu, a prećutkuju se žrtve carskog režima (informisati se o Krvavoj nedelji 1905. godine), razvratan život plemstva i klera, opšta zaostalost i nerazvijenost.
Na zapadu, katolička crkva se s još većom žestinom obračunavala sa svojim protivnicima i kritičarima. Posebno je značajan „jeretički“ pokret katara (albižana – po nazivu grada Alba na jugu Francuske). Boreći se protiv crkvene hijerarhije, raskoši, bogatstva, sticanja materijalne dobiti, katari su postali smrtni neprijatelji rimokatoličke crkve. Papa Inoćentije III pokreće protiv njih krstaški pohod – krstaši su izvršili pokolj sveg stanovništva u gradu Bezijeu, uz izgovor da će sam bog prepoznati duše pravednika i postarati se za njih.
Na Lateranskom saboru, početkom XIII veka, odlučeno je da pripadnici jevrejske veroispovesti nose traku kao simbol različitosti i nepripadanja zajednici. Osniva se i inkvizicija, koja je trebalo da posluži i kao sredstvo vladanja nad ljudskim dušama. Setimo se Jana Husa, češkog reformatora, koji je završio na inkvizitorskoj lomači!
Pokretanje krstaških ratova za oslobođenje „svetezemlje“, ispostavilo se, poslužilo je kao sredstvo za pljačku, enormno bogaćenje, eliminaciju protivnika i izazivanje verske mržnje prema pripadnicima drugih religija. Nakon zauzimanja Carigrada 1204. godine, u toku IV krstaškog rata, u ime hrišćanske ljubavi i milosrđa, došlo je do neviđenih pljački, ubistava i uništavanja kulturnih dobara.
Periodi sukoba sa svetovnom vlašću, dokazivanje suprematije u odnosu na svetovnu vlast, jasno govori o pravoj prirodi rimokatolicizma.
U XVI veku je došlo do stvaranja protestantske crkve, koja se odvojila od rimokatoličke. Jedan od glavnih razloga za odvajanje, koje je izvršio Martin Luter, bila je prodaja indulgencija (oprosta grehova) od strane rimokatoličke crkve, koje su omogućavale kupcu da direktno ode u raj, nakon smrti na ovom svetu.
Nastaje period verskih ratova katolika i protestanata, koji svoj vrhunac dostiže 1572. godine, u tzv. Vartolomejskoj noći, kada u Parizu i širom Francuske dolazi do krvavog pokolja hugenota (protestanata).
Osnivanje jezuitskih redova, kao odgovor na reformaciju, progon nauke i naučnika, misionarenje, nasilno pokrštavanje, podrška kolonijalnoj politici, podrška ropstvu, imperijalizmu, kao i podrška fašizmu u XX veku, samo su neke od odlika rimokatoličke crkve.
Na čemu se temelji nasilno preobraćenje indijanskog stanovništva na čitavom američkom kontinentu u hrišćansku veru? Na čemu se temelji ropstvo afričkog stanovništva? Kada će se otvoriti tema oko uloge rimokatoličke crkve u zločinima u NDH? Kada će na svetlost dana izaći istina u vezi sa ulogom Vatikana u spasavanju nacističkih zločinaca?
Period srednjeg veka predstavlja mrlju u istoriji čovečanstva. Mračnjaštvo i nazadnjaštvo hrišćanske crkve, sujeverje, predrasude, neznanje, platili su glavom milioni ljudi.
Što je najironičnije, u verskim progonima ništa bolje nisu prošli ni pripadnici judejske vere. Surovo su proganjani pod izgovorom pripadnosti narodu koji je izdao i razapeo Isusa Hrista, osnivača hrišćanske vere. Pritom, i danas, kao sastavni deo svoje svete knjige, hrišćani imaju Stari zavet, originalno jevrejsku knjigu i slave jevrejskog boga (Jehovu, Jahvea). Naime, hrišćanska crkva, shodno svom maniru da prilagođava svoja učenja vremenu u kom se nalazi, s vremena na vreme slavi starozavetnog boga, koji ubija sve pred sobom (žene, decu, stoku, šalje kugu i razne druge pošasti na ljudski rod, istrebljuje čitave narode – videti knjige Mojsijeve i poglavlje o Isusu Navinu), da bi opravdala svoja (ne)dela, a opet, kada joj to odgovara, poziva se na novozavetnog boga, navodno milosrdnog i sveopraštajućeg.
Da li će se prilikom susreta verskih poglavara u Nišu pokrenuti sva ova istorijska pitanja? Da li će se pokrenuti dijalog i da li će čovečanstvo dobiti makar izvinjenje za sva istorijska zla koja su mu naneli hrišćanska crkva i „božiji izaslanici“ na Zemlji?
U skladu sa citatom L. N. Tolstoja sa početka teksta, koji je i sam osetio hrišćansko milosrđe na svojoj koži, svaka od grana hrišćanske crkve tvrdi za sebe da je istinita i prava, da nema spasenja van nje. Svaka sebe hvali, a ujedno pravi velike društvene podele među ljudima, koji nastavljaju da se nesmanjenom žestinom spore oko crkvenih dogmi. U svom delu „Razgolićeno hrišćanstvo“, Pol Holbah je dao jednu od najboljih definicija religije, koju shvata veštinom opijanja ljudi zanesenošću da bi ih sprečila u borbi protiv zala kojim ih vladari opterećuju na Zemlji. Uz pomoć nevidljivih sila kojima prete ljudima, prisiljavaju ih da ćuteći podnose nesreće kojima ih opterećuju vidljive sile i varaju ih nadama da će, ako pristanu da budu nesrećni na ovom svetu, biti srećniji na drugome. Zapitajte se nad ovim i počnite da razmišljate!
Zar još ljudi nisu dovoljno sazreli da uvide da treba da sruše sve ono što ih razdvaja, a da prihvate ono što ih spaja, a to je nauka, obrazovanje, koje je brana svim sličnim ideologijama. Kako reče Viktor Igo: „Nauka je istinito shvaćena vlast. Čovekom treba da upravlja nauka“.
„Svaka vera samu sebe hvali. Pa eto, razmileli se kao štenad slepa. Vera ima mnogo, a duh je jedan“.
L. N. Tolstoj, „Vaskrsenje“
Međutim, ipak je ljudski duh, koji je jedan, kako reče Tolstoj, uprkos svemu, uprkos strašnom progonu, vodio generacije ka svetlosti, ka istini, lepoti, znanju, izdižući ga iznad mraka u kojem ga je držala crkva. U toj veri u veličinu ljudskog duha, moći razuma, čovečanstvo treba da pobedi.
